Afrin Operasyonu, Afrin Harekâtı veya operasyonun askerî kodu ile Zeytin Dalı Harekâtı, 20 Ocak 2018'de Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve TSK tarafından eğitilmiş Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) grupları tarafından Suriye'nin Halep İlinin Afrin kentine yönelik başlattığı askeri operasyon. Operasyonun amacı Türkiye hükümetinin ülkenin varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı PKK/KCK/PYD-YPG ve Irak ve Şam İslam Devleti'ni (IŞİD) bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliğini sağlamak ve kontrol altına almak olduğu bildirildi. Bununla birlikte henüz IŞİD ile bir çatışma yaşanmadı. Aynı gün, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Afrin'e yönelik operasyonun fiilen başladığını duyurdu ve sonraki hedefin Menbiç olduğunu açıkladı.
Arka plan
Suriye İç Savaşı sırasında, 2012 yazında Suriye ordusunun geri çekilmesiyle Halep iline bağlı Afrin şehri PYD kontrolüne geçti. YPG, Ocak 2014'te de facto statüsündeki Afrin Kantonunda tek taraflı olarak özerklik ilan etti.2016 yılı başında ise Kuzey Halep'teki Tel Rıf'at'ı kontrol altına aldıBuna karşılık Türkiye hükümeti kantondakiYPG mevzilerine obüs saldırıları başlatma kararı aldı. Türkiye 2016-17 yılları arasında düzenlediği Fırat Kalkanı Harekâtı ile Suriye sınırındaki IŞİD hakimiyetini sona erdirdi. Ayrıca tek taraflı olarak ilan edilen Afrin ve Kobani Kantonu arasında bir tampon bölge oluşturarak PYD/YPG'nin Suriye'nin kuzeyinde Türkiye sınırı boyunca uzanan bir koridor oluşturmasını engelledi. Bu koridor Türkiye tarafından terör koridoru olarak yorumlandı. Türkiye bu koridoru hem sınır güvenliği hem Orta Doğu ülkeleriyle olan ticaretini korumak hem de insani drama son vermek adına bölmek istiyordu. Koridorun Akdeniz'e kadar uzanacağı endişesi ilk olarak Fırat Kalkanı ardından da Zeytin Dalı Harekâtı'na temel oluşturdu.
Türkiye hükûmeti, PKK'nın Suriye uzantısı olarak gördüğü ve "terör örgütü" olarak tanımladığı PYD ve YPG'ye karşı operasyon hazırlıklarını 2017 yılı başından beri gerçekleştirmekteydi. Bunun yanında gerek üst düzey yetkililer gerekse Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sürekli olarak Kuzey Suriye'de bir operasyon olasılığından söz etmekteydi.. Ardından birkaç ay içinde zırhlı araç ve askerler Suriye sınırına çekildi.
Operasyon öncesinde Rusya'nın, Afrin'in hükûmet güçlerine teslim edilmesi ve bölgenin ortak korunması konusunda YPG yetkilileri ile görüştüğü fakat YPG tarafından bunun kabul edilmediği iddia edildi. Bu kapsamda Suriye hükûmeti yetkilileri ile de görüşmelerin olduğu ve bu görüşmelerde Menag Hava Üssü'nü ve bölgedeki bazı kontrol noktaların devredilmesi konusunda olumlu görüşlerin olmasına rağmen tüm Afrin'i devredilmeyeceğinin anlaşılmasıyla görüşmelerin sonuçsuz kaldığı iddia edildi.
19 Ocak 2018'de İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, YPG/PYD tarafından Türkiye destekli Özgür Suriye Ordusu kontrolündeki Azez ilçesindeki sivil bir hastahaneye havan topu saldırısı düzenlemesi sonucunda bir sivilin hayatını kaybettiğini, 13 kişinin ise yaralandığını duyurdu.Suriye Demokratik Güçleri sözcüsü ise bu iddiaları yalanladı. Ayrıca Türkiye kaynaklarında YPG'nin Afrin'de yaşayan sivillerin çok sayıda çocuğunu zorla alıkoyup silah altına aldığı iddia edildi.
TSK ile Fırat Kalkanı Harekâtına katılan çeşitli muhalif gruplar operasyon öncesinde otobüslerle Öncüpınar'da bulunan sınır kapısından Suriye tarafına taşındı.
Rusya'nın Afrin Operasyonu'na karşı takındığı tavır, Türkiye ile “İdlib karşılığında Afrin” pazarlığı yaptığı iddialarını gündeme getirmiştir.Bu iddialar Türkiye Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın tarafından yalanlanmıştır.[
Arka plan
Suriye İç Savaşı sırasında, 2012 yazında Suriye ordusunun geri çekilmesiyle Halep iline bağlı Afrin şehri PYD kontrolüne geçti. YPG, Ocak 2014'te de facto statüsündeki Afrin Kantonunda tek taraflı olarak özerklik ilan etti.2016 yılı başında ise Kuzey Halep'teki Tel Rıf'at'ı kontrol altına aldıBuna karşılık Türkiye hükümeti kantondakiYPG mevzilerine obüs saldırıları başlatma kararı aldı. Türkiye 2016-17 yılları arasında düzenlediği Fırat Kalkanı Harekâtı ile Suriye sınırındaki IŞİD hakimiyetini sona erdirdi. Ayrıca tek taraflı olarak ilan edilen Afrin ve Kobani Kantonu arasında bir tampon bölge oluşturarak PYD/YPG'nin Suriye'nin kuzeyinde Türkiye sınırı boyunca uzanan bir koridor oluşturmasını engelledi. Bu koridor Türkiye tarafından terör koridoru olarak yorumlandı. Türkiye bu koridoru hem sınır güvenliği hem Orta Doğu ülkeleriyle olan ticaretini korumak hem de insani drama son vermek adına bölmek istiyordu. Koridorun Akdeniz'e kadar uzanacağı endişesi ilk olarak Fırat Kalkanı ardından da Zeytin Dalı Harekâtı'na temel oluşturdu.
Türkiye hükûmeti, PKK'nın Suriye uzantısı olarak gördüğü ve "terör örgütü" olarak tanımladığı PYD ve YPG'ye karşı operasyon hazırlıklarını 2017 yılı başından beri gerçekleştirmekteydi. Bunun yanında gerek üst düzey yetkililer gerekse Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sürekli olarak Kuzey Suriye'de bir operasyon olasılığından söz etmekteydi.. Ardından birkaç ay içinde zırhlı araç ve askerler Suriye sınırına çekildi.
Operasyon öncesinde Rusya'nın, Afrin'in hükûmet güçlerine teslim edilmesi ve bölgenin ortak korunması konusunda YPG yetkilileri ile görüştüğü fakat YPG tarafından bunun kabul edilmediği iddia edildi. Bu kapsamda Suriye hükûmeti yetkilileri ile de görüşmelerin olduğu ve bu görüşmelerde Menag Hava Üssü'nü ve bölgedeki bazı kontrol noktaların devredilmesi konusunda olumlu görüşlerin olmasına rağmen tüm Afrin'i devredilmeyeceğinin anlaşılmasıyla görüşmelerin sonuçsuz kaldığı iddia edildi.
19 Ocak 2018'de İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, YPG/PYD tarafından Türkiye destekli Özgür Suriye Ordusu kontrolündeki Azez ilçesindeki sivil bir hastahaneye havan topu saldırısı düzenlemesi sonucunda bir sivilin hayatını kaybettiğini, 13 kişinin ise yaralandığını duyurdu.Suriye Demokratik Güçleri sözcüsü ise bu iddiaları yalanladı. Ayrıca Türkiye kaynaklarında YPG'nin Afrin'de yaşayan sivillerin çok sayıda çocuğunu zorla alıkoyup silah altına aldığı iddia edildi.
TSK ile Fırat Kalkanı Harekâtına katılan çeşitli muhalif gruplar operasyon öncesinde otobüslerle Öncüpınar'da bulunan sınır kapısından Suriye tarafına taşındı.
Rusya'nın Afrin Operasyonu'na karşı takındığı tavır, Türkiye ile “İdlib karşılığında Afrin” pazarlığı yaptığı iddialarını gündeme getirmiştir.Bu iddialar Türkiye Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın tarafından yalanlanmıştır.[